Pandemia koronawirusa przeniosła nasze życie zawodowe, szkolne i rozrywkę online. Dotyczy to również dzieci w każdym wieku. Niemniej nie znaczy to, że zalecenia WHO dla dzieci poniżej 5. roku życia ogłoszone w kwietniu 2019 roku i dotyczące aktywności fizycznej, czasu przed ekranem oraz snu, magicznie przestały obowiązywać.
Do przypomnienia o tych zaleceniach skłoniła mnie rozmowa z pewną mamą. Zapytała mnie, czy powinna uczestniczyć ze swoim ośmiomiesięcznym dzieckiem w kursie angielskiego przez Internet, bo taką formę zaproponowała szkoła językowa, kiedy zajęcia nie mogły już odbywać się stacjonarnie. Znała doskonale zalecenia WHO, ale presja na zajęcia online była tak duża, że trudno już było o nich pamiętać. Co więcej zauważam z przykrością, że instytucje proponujące zajęcia online dla dzieci nie biorą tych zaleceń zupełnie pod uwagę i z pewnością nie uprzedzają o nich rodziców. Być może są pod presją ekonomiczną, żeby utrzymać się na rynku a być może zupełnie ich nie znają. Z kolei my rodzice stoimy często przed bardzo trudnymi dylematem: online albo nic. A że teraz wielu z nas pracuje dużo z domu, więc dziecko, które przez jakiś czas jest czymś zajęte, to dla nas prawdziwe wybawienie.
Mam nadzieję, że poniższe zalecenia pomogą Ci w takim planowaniu dnia, żeby dziecku zapewnić zdrowy i harmonijny rozwój a sobie wiele spokoju na długie lata rodzicielstwa, które jeszcze przed Tobą.
Oficjalne zalecenia WHO dla dzieci poniżej 5. roku życia dostępne są po raz pierwszy w języku polskim. Kliknij i pobierz 4-stronicowego pdfa z pierwszym polskim tłumaczeniem oryginalnego dokumentu WHO.
Zalecenia WHO dla dzieci poniżej pierwszego roku życia (w ciągu doby)
Aktywność fizyczna – co najmniej 30 minut
Niemowlaki powinny mieć w ciągu dnia wiele sposobności swobodnego ruchu, najlepiej na twardym podłożu. Im więcej tym lepiej. Jeśli dzieci nie są jeszcze mobilne, WHO zaleca co najmniej 30 minut w pozycji na brzuszku w ciągu dnia.
Czas przed ekranem – w ogóle
Nie zaleca się w ogóle czasu przed ekranem. Maksymalny czas w unieruchomieniu bez przerwy (np: w wózku, nosidełku, chuście, krzesełku lub bujaczku) to 1 godzina.
Zdrowy sen – 12-17 godzin
Dla dzieci do 3 miesiąca WHO rekomenduje od 14 do 17 godzin snu na dobę. Dla dzieci od 4 miesiąca do ukończenia 1. roku – 12-16 godzin. W te wartości wlicza się też drzemki.
Zalecenia WHO dla dzieci od ukończenia 1. do ukończenia 3. roku życia (w ciągu doby)
Aktywność fizyczna – co najmniej 180 minut
Po ukończeniu pierwszego roku życia do ukończenia trzech lat dzieci powinny spędzać aktywnie w ciągu dnia co najmniej 3 godziny. Zajęcia fizyczne mogą mieć różny poziom intensywności, również umiarkowany i wysoki. Im więcej czasu dzieci spędzają na tego typu zajęciach, tym lepiej.
Czas przed ekranem – do 2 lat w ogóle, do 3 lat maksimum 1h
Do ukończenia drugiego roku życia nie zaleca się w ogóle spędzania czasu przed ekranem. Potem maksimum 1 godzinę dziennie, jednak im mniej – tym lepiej. Maksymalny czas w unieruchomieniu bez przerwy (np: w wózku, nosidełku, chuście, krzesełku lub bujaczku) to 1 godzina. Dziecko nie powinno siedzieć przez dłuższy czas. Jeśli pozostaje w pozycji siedzącej zalecane jest czytanie i opowiadanie w towarzystwie opiekuna.
Zdrowy sen – 11-14 godzin
WHO zaleca, aby dzieci między pierwszym a trzecim rokiem życia spały od 11 do 14 godzin. Jeśli w ciągu dnia mają drzemkę, to jej czas wlicza się w podane wartości. Aby zapewnić zdrowy sen, pory zasypiania i budzenia się powinny być stałe.
Zalecenia WHO dla dzieci od ukończenia 3. do ukończenia 5. roku życia (w ciągu doby)
Aktywność fizyczna – co najmniej 180 minut (w tym 60 minut umiarkowanie lub intensywnie)
Po ukończeniu trzeciego roku życia do ukończenia pięciu lat dzieci powinny spędzać aktywnie w ciągu dnia co najmniej 3 godziny. Zajęcia fizyczne mogą mieć różny poziom intensywności, jednak aktywność umiarkowana i wysoka powinna trwać minimum 60 minut. Im więcej czasu dzieci spędzają aktywnie, tym lepiej.
Czas przed ekranem – maksimum 1h
Maksymalny czas przed ekranem dla dzieci między ukończonym trzecim a piątym rokiem życia wynosi 1 godzinę dziennie; im mniej – tym lepiej. Maksymalny czas w unieruchomieniu bez przerwy (np: w wózku, nosidełku, chuście, krzesełku) to również 1 godzina. Dziecko nie powinno siedzieć przez dłuższy czas. Jeśli pozostaje w pozycji siedzącej, zalecane jest czytanie i opowiadanie w towarzystwie opiekuna.
Zdrowy sen – 10-13 godzin
WHO zaleca, aby dzieci między ukończonym trzecim a piątym rokiem życia spały od 10 do 13 godzin. Jeśli w ciągu dnia mają drzemkę, to jej czas wlicza się w podane wartości. Aby zapewnić zdrowy sen, pory zasypiania i budzenia się powinny być stałe.
Oficjalne zalecenia WHO dla dzieci poniżej 5. roku życia dostępne są po raz pierwszy w języku polskim. Kliknij i pobierz 4-stronicowego pdfa z pierwszym polskim tłumaczeniem oryginalnego dokumentu WHO.
Dlaczego warto szanować i stosować zalecenia WHO?
Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia oparte są o wieloletnie badania. Wcześniej podobne wytyczne rekomendowało przez wiele lat Amerykańskie Akademii Pediatrii, wskazując wiele negatywnych następstw spędzania zbyt długiego czasu przed ekranem we wczesnym dzieciństwie. O wnioskach z tych badań i konsekwencjach, które zauważane są w wieku szkolnym i później przeczytasz w tekście „Od kiedy telefon dla dziecka? Dlaczego nie wcześniej?„
W opisanych wytycznych, które pochodzą z oficjalnych publikacji WHO, autorzy wspominają, że stosowanie tych zaleceń ma bardzo dobry wpływ na lepszy rozwój motoryczny i poznawczy dzieci, czyli na ich ciało i na mózg. Pomaga w lepszej regulacji emocji, kondycji układu krążenia, zapewnia zdrowe kości oraz kręgosłup i wreszcie redukuje ryzyko urazów.
Jeśli mielibyśmy streścić te zalecenia w jednym zdaniu to można powiedzieć, że najlepsze rezultaty dla dzieci (zapewne nie tylko do lat 5) przynosi kombinacja jak największej aktywności fizycznej, jak najkrótszego czasu przed ekranem i długiego snu.