Być może rodzicu usłyszałeś lub zobaczyłeś gdzieś tę dziwną nazwę RIE (czytaj raj) i zastanawiasz się, o co w ogóle chodzi. Co to jest za podejście? Czym to się różni od innych filozofii rodzicielskich? Dlaczego warto się tym zainteresować? Gdzie szukać informacji?
Jesteś we właściwym miejscu. Ten zwięzły przewodnik został napisany po to, żeby ułatwić ci rozeznanie w fascynującym świecie RIE. Zaczynamy!
Co to jest RIE?
Podstawą tej filozofii rodzicielskiej jest szacunek, który okazuje się dzieciom w każdej interakcji z nimi, jako pełnym istotom ludzkim od chwili narodzin.
Celem jest dążenie do rozwoju dziecka autentycznego, czyli takiego, które z jednej strony czuje więź i bezpieczeństwo ze strony opiekunów, z drugiej zaś ma poczucie niezależności i świadomość własnych kompetencji.
Choć RIE koncentruje się na rozwoju dziecka do około trzech lat po narodzinach, podstawy tej filozofii można odnieść i do starszych dzieci.
Skąd wzięło się to podejście?
Twórcą jest pedagog dziecięcy Magda Gerber. Amerykanka pochodzenia węgierskiego, która w 1978 roku, wspólnie z neurologiem dziecięcym Tomem Forrestem, założyła w USA stowarzyszenie RIE (Resources for Infant Educarers). Magda Gerber opisywała swoją filozofię terminem educaring (zbitka słów education i caring), co można przetłumaczyć jako opieka edukacyjna. Na działalność Magdy Gerber oraz jej poglądy na temat rozwoju motorycznego dzieci olbrzymi wpływ miała pediatra Emmi Pikler, z którą prowadziła obserwacje niemowląt i małych dzieci.
Jakie są filary RIE?
Magda Gerber w swojej książce Your Self-Confident Baby wymieniła siedem podstawowych filarów swojej filozofii.
Prawdopodobnie samo zestawienie suchych zasad niewiele ci jeszcze wyjaśni. Dlatego pod każdym z nich podaję znane mi linki do zasobów polskojęzycznych, dzięki którym możesz powoli budować swoją znajomość RIE i z których możesz korzystać, jak ci się podoba. Bo jak pisała Magda Gerber: filozofia RIE nie jest zestawem niepodważalnych, twardych zasad. Jest to źródło, z którego każdy rodzic może skorzystać. Nie musisz zgadzać się ze wszystkim. W swoim życiu wykorzystaj tylko to, co uważasz za użyteczne.
#1 Podstawowa ufność w stosunku do dziecka, że potrafi być inicjatorem, odkrywcą i samodzielnie się uczyć
- Słowo, które rozwiązuje wiele kłopotów z dziećmi.
- Jak wspomagać dziecko w nauce mówienia? Sposoby, o których rodzice Einsteina nie mieli pojęcia.
- Mamo, tato, jestem w sam raz!
- Do czego zdolne są dzieci po pierwszym roku życia.
- Kto jest kapitanem statku, czyli jak reakcje rodzica hartują charakter dziecka.
- Czego oczekiwać od swojego dziecka po zajęciach z angielskiego.
- Dlaczego nie chcę rysować dla swojej córki.
- Kiedy wiatr, deszcz lub ciemność straszy.
#2 Czas na samodzielną zabawę
- Pięć prawd o samodzielnej zabawie, których twoje dziecko ci nie powie.
- Najważniejsza reguła gry z dziećmi.
- Jak spełnić marzenie rodzica, żeby usłyszeć „ja sam!”
- Co zrobiła mama, żeby zachęcić Tosię do samodzielnej zabawy.
- Jak samodzielna zabawa wpływa na szczęśliwe dorosłe życie?
#3 Wolność w poznawaniu i komunikowaniu się z innymi dziećmi.
- Stresuje cię konflikt między dziećmi? Wystarczy unikać kilku zachowań, żeby mądrze pomagać.
- Co robić, kiedy dzieci się kłócą? Ośmioraka ścieżka do rodzicielskiego zen.
- Co zrobiła mama, kiedy Tosia nie chciała oddać zabawki Jasiowi.
#4 Zaangażowanie dziecka we wszystkie czynności pielęgnacyjne, pozwalające mu na bycie ich aktywnym uczestnikiem, a nie tylko biernym odbiorcą
- Przewijanie – przyziemny obowiązek czy okazja do budowania relacji?
- Toaleta malucha i odpieluchowywanie
- Co sprawia, że niektóre dzieci lubią chodzić do lekarza?
- Mycie zębów z dzieckiem
#5 Uważna obserwacja dziecka, pozwalająca na zrozumienie jego potrzeb
- Czego najbardziej potrzebują dzieci, aby czuć się kochane?
- Dlaczego dzieci potrzebują uznania emocji bardziej niż naleśników z dżemem?
- Dlaczego dzieci nas nie słuchają i jak to zmienić?
- Kilka mądrych słów o miłości Maluszka do Taty.
- Zanim poprosisz dziecko o sprzątanie zabawek.
- Język niemowląt bez tajemnic.
#6 Jasno określone i konsekwentnie przestrzegane granice i oczekiwania
- Puścić płazem czy ukarać?
- Jak stawiać granice szanując własne dziecko. Prosty przewodnik.
- Zanim poprosisz dziecko, żeby posprzątało a ono znowu odmówi.
- Uniwersalny przepis na zdrowy i spokojny dziecięcy posiłek, który nigdy się nie znudzi.
- Po co ci właściwie grzeczne dziecko?
- Dlaczego dajemy dzieciom chętniej klapsy niż swój czas?
- Dlaczego wkurza nas zachowanie naszych dzieci i co z tym zrobić?
- Jak namówić dziecko do sprzątania po sobie?
- Metoda 5 palców
- Bajka o tym, jak Tosia nie chciała się ubrać.
- Agresywne zachowania dzieci. Wywiad z Kasią Sanvee.
- Granice w rodzicielstwie. Wywiad z Joanną Bzdzion.
- Komunikowanie granic dzieciom. Lajw z Jarkiem Kanią.
#7 Otoczenie dziecka, które zapewnia mu fizyczne bezpieczeństwo, wyzwania poznawcze i wzbogaca je emocjonalnie
- Jak wybrać dobre zabawki dla małych dzieci.
- Potrzebujesz mniej czasu dla siebie? Daj dziecku telefon.
- Kiedy dać dziecku telefon, na jak długo posadzić przed TV, co oglądać na tablecie.
Typowe wyzwania rodzicielskie, w których skutecznie pomaga podejście RIE.
RIE jest interesujące przede wszystkim dlatego, że praktycznie pomaga w rozwiązywaniu konkretnych rodzicielskich wyzwań. Wiele z nich wymyka się definicji poszczególnych filarów, bo na przykład dotyczy kilku z nich. Tak jest np. z komunikacją z dzieckiem czy uznawaniem emocji. Dlatego poniżej znajdziesz kolejne zestawienie zasobów, tym razem znacznie szersze, w podziale na poszczególne tematy.
Pielęgnacja:
- https://tastywayoflife.com/pieluszkowanie-przyziemny-obowiazek-czy-okazja-do-budowania-relacji/
- https://tastywayoflife.com/kupa-w-pielucha-czy-siku-w-nocniku-jak-ogarnac-toalete-malucha-wideo/
Dyscyplina i granice:
- https://tastywayoflife.com/puscic-plazem-czy-ukarac/
- https://tastywayoflife.com/jak-stawiac-granice-szanujac-wlasne-dziecko-prosty-przewodnik/
- https://tastywayoflife.com/po-co-ci-wlasciwie-grzeczne-dziecko/
- https://tastywayoflife.com/4-powody-dla-ktorych-dajemy-klapsy-dzieciom-chetniej-niz-swoj-czas/
- https://tastywayoflife.com/dlaczego-tak-naprawde-wkurza-nas-zachowanie-naszych-dzieci-i-co-z-tym-zrobic/
- https://tastywayoflife.com/agresywne-zachowania-dzieci-wywiad-z-kasia-sanvee/
- https://tastywayoflife.com/granice-w-rodzicielstwie-wywiad-z-joanna-bzdzion/
Współpraca:
- https://tastywayoflife.com/zanim-poprosisz-dziecko-zeby-posprzatalo-a-ono-znowu-odmowi/
- https://tastywayoflife.com/jak-namowic-dziecko-do-sprzatania-po-sobie-7-najpopularniejszych-ojcowskich-pomyslow/
- https://tastywayoflife.com/metoda-5-palcow-czyli-jak-skutecznie-i-spokojnie-wspolpracowac-z-dzieckiem/
- https://tastywayoflife.com/bajka-rie-dla-rodzicow-maluchow-o-tym-jak-tosia-nie-chciala-sie-ubrac/
- https://tastywayoflife.com/mycie-zebow-z-dzieckiem-jak-to-robic-i-nie-zwariowac/
Emocje i płacz:
- https://tastywayoflife.com/dlaczego-dziecko-potrzebuje-uznania-emocji-bardziej-niz-nalesnikow-z-dzemem-cztery-wazne-korzysci/
- https://tastywayoflife.com/czego-uczy-nas-et-gdy-chodzi-o-placz/
- https://tastywayoflife.com/wszystko-o-skutkach-odwracania-uwagi-dzieci-i-jak-sobie-radzic-lepiej/
- https://tastywayoflife.com/naucz-swoje-dziecko-bac-sie-mniej-niz-ty-sie-boisz/
- https://tastywayoflife.com/jak-pocieszyc-dziecko-tak-zeby-nie-ucieklo-od-nas-jak-najdalej/
- https://tastywayoflife.com/kto-jest-kapitanem-statku-czyli-jak-reakcje-rodzica-hartuja-charakter-dziecka/
- https://tastywayoflife.com/trudne-emocje-u-dziecka-klucz-do-ich-oswojenia-ktory-ma-wiele-wspolnego-z-instagramem/
- https://tastywayoflife.com/kiedy-wiatr-deszcz-lub-ciemnosc-straszy-jak-pomoc-dziecku-wideo/
- https://tastywayoflife.com/czym-naprawde-warto-sie-martwic-czyli-jak-rodzicielskie-obawy-oslabiaja-nasze-dzieci/
Histeria:
- https://tastywayoflife.com/twoje-dziecko-wali-glowa-o-podloge-nie-powstrzymuj-go/
- https://tastywayoflife.com/histeria-dziecka-w-miejscu-publicznym-jak-zapobiegac-jak-sie-zachowac/
- https://tastywayoflife.com/histeria-dziecka-w-domu-dlaczego-sie-zdarza-i-jak-jej-zapobiegac/
Język:
- https://tastywayoflife.com/jak-wspomagac-dziecko-w-nauce-mowienia/
- https://tastywayoflife.com/i-kto-to-mowi-czyli-jezyk-niemowlaka-bez-tajemnic/
Zabawa:
- https://tastywayoflife.com/piec-prawd-o-samodzielnej-zabawie-ktorych-twoje-dziecko-ci-nie-powie/
- https://tastywayoflife.com/samodzielna-zabawa-dziecka-jedyna-wskazowka-jakiej-potrzebujesz/
- https://tastywayoflife.com/samodzielna-zabawa-dziecka-czyli-jak-spelnic-marzenie-rodzica-zeby-uslyszec-ja-sam/
- https://tastywayoflife.com/wizualny-pomocnik-dla-rodzica-ktory-marzy-o-samodzielnej-zabawie-swojego-dziecka/
- https://tastywayoflife.com/jak-wybrac-dobre-zabawki-dla-malych-dzieci-9-wskazowek-ktorych-nie-podpowiada-intuicja/
- https://tastywayoflife.com/co-zrobila-mama-zeby-zachecic-tosie-do-samodzielnej-zabawy-bajka-rie-dla-doroslych/
- https://kradneczas.pl/co-zrobic-zeby-dziecko-bawilo-sie-samo/
- https://tastywayoflife.com/ktoredy-po-szczescie-swojego-dziecka/
Uważność i obserwacja:
- https://tastywayoflife.com/czego-najbardziej-potrzebuja-dzieci-aby-czuc-sie-kochane/
- https://tastywayoflife.com/dlaczego-dzieci-nas-nie-sluchaja-i-jak-to-zmienic/
- https://tastywayoflife.com/kilka-madrych-slow-o-milosci-od-maluszka-do-taty-do-mamy-zreszta-tez/
- https://tastywayoflife.com/magiczne-momenty-z-dziecmi-co-zrobic-zeby-przdarzaly-sie-czesciej/
Zdrowie:
- https://tastywayoflife.com/co-sprawia-ze-niektore-dzieci-lubia-chodzic-do-lekarza/
- https://tastywayoflife.com/masturbacja-dziecieca-czy-jest-sie-czego-bac/
Odżywianie:
Kontakt z innymi dziećmi:
- https://tastywayoflife.com/stresuje-cie-konflikt-miedzy-dziecmi-wystarczy-unikac-kilku-zachowan-zeby-madrze-pomagac/
- https://tastywayoflife.com/konflikt-miedzy-dziecmi-na-placu-zabaw-8-rad-dla-swietego-spokoju/
- https://tastywayoflife.com/co-zrobila-mama-kiedy-tosia-nie-chciala-oddac-zabawki-jasiowi-bajka-rie-dla-doroslych/
Motywacja:
Rozwój / nauka:
- https://tastywayoflife.com/mamo-tato-jestem-w-sam-raz/
- https://tastywayoflife.com/to-wyjatkowo-madre-slowo-rozwiazuje-wiele-klopotow-z-dziecmi/
- https://tastywayoflife.com/nie-moge-uwierzyc-do-czego-zdolne-sa-dzieci-po-pierwszym-roku-zycia-o-ile-im-na-to-pozwolimy/
- https://tastywayoflife.com/dlaczego-nie-chce-rysowac-dla-swojej-corki/
- https://tastywayoflife.com/czego-oczekiwac-od-malego-dziecka-po-zajeciach-z-angielskiego/
- https://tastywayoflife.com/angielski-dla-dzieci/
Sen:
- https://tastywayoflife.com/mamo-ktorej-maluch-budzi-sie-kilka-razy-w-ciagu-nocy-nie-musicie-tak-sie-meczyc/
- https://tastywayoflife.com/byc-glosno-czy-cicho-kiedy-dziecko-spi-madry-argument-ktory-ostatecznie-mnie-przekonal/
Media elektroniczne:
- https://tastywayoflife.com/potrzebujesz-mniej-czasu-dla-siebie-daj-dziecku-telefon-i-posadz-przed-tv/
- https://tastywayoflife.com/kiedy-dac-dziecku-telefon-na-jak-dlugo-posadzic-przed-tv-co-ogladac-na-tablecie-te-kilka-wskazowek-rozwiaze-twoje-problemy/
Potrzeby rodzica:
- https://tastywayoflife.com/ten-jeden-wazny-powod-dlaczego-bywasz-sfrustrowana-macierzynstwem-i-jak-sobie-z-nim-poradzic/
- https://tastywayoflife.com/kto-i-jak-powinien-docenic-heroiczny-trud-twojego-rodzicielstwa/
Trudne rozmowy
Co jeszcze warto przeczytać / przesłuchać po polsku?
- „Pozwól dziecku być” – jedyna książka po polsku w duchu RIE
- Czym jest podejście RIE i jak wpływa na rodzicielstwo? Lajw z Kasią Kaźmierczak.
- Po co rodzicom „raj”? 7 wspaniałych powodów, żeby skorzystać z podejścia RIE.
- Szacunek do dzieci. Co to jest i jak okazywać go w praktyce. (Manifest RIE).
- Dlaczego RIE jest fajną filozofią rodzicielską?
- RIE w Wikipedii.
- Czym jest RIE?
- RIE a Rodzicielstwo bliskości.
- RIE na tle innych filozofii rodzicielskich.
- Pierwszy praktyczny podcast o RIE.
- Między miłością a wolnością.
A co na początek można przeczytać po angielsku?
- książka Magdy Gerber “Your Self-Confident Baby”
- książka Janet Lansbury “Elevating Childcare”
- post Janet Lansbury “RIE Parenting Basics”
- post Kate Russell “A Beginners’ Guide to RIE Parenting”
- dokument z amerykańskiej grupy RIE na Facebooku RIE FAQ
Najważniejsze witryny i blogi:
No nie wiem… Czy RIE na pewno jest dla mnie?
Odpowiem na swoim przykładzie. Zainteresowałem się RIE z dwóch powodów. Od dnia narodzin mojej teraz półtorarocznej Tosi chciałem z nią budować bliską emocjonalną więź. Zaprzyjaźnić się. A ponadto wierzę w naturalny potencjał każdego z nas, małego czy dorosłego. I dlatego swoją rolę jako rodzica widzę jako łagodną pomoc w odkrywaniu tego potencjału przez dziecko. RIE pokazało mi, jak to robić w praktyce.
Jeśli chcesz poznać innych rodziców, których ta filozofia zainteresowała i rzeczowo podyskutować, dołącz do naszej grupy na Facebooku. A przede wszystkim ją praktykuj i ciesz się obserwacją wspaniałego rozwoju swojego dziecka.
Zobacz także:
Dlaczego to robię? Przeczytaj moją historię...
